Xã Lộc Hòahttps://lochoa.locninh.binhphuoc.gov.vn/uploads/lochoa/quochuy_1.png
Thứ tư - 08/01/2025 15:02
I. Giới thiệu về ma túy, nghiện ma túy và tác hại của nghiện ma túy Trong những năm gần đây, tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy đang trở thành mối quan tâm lớn của mỗi cá nhân, mỗi gia đình và toàn xã hội. Nghiện ma túy là một loại tệ nạn xã hội nguy hiểm nhất hiện nay. Do bản tính đua đòi, ham muốn cảm giác lạ, bị bạn bè rủ rê, gia đình thiếu quan tâm… chính là lý do để một số thanh thiếu niên, học sinh tìm đến ma túy. Mặc dù Huyện ủy, UBND huyện Lộc Ninh ta đã có nhiều chủ trương, biện pháp nhằm tăng cường công tác đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội và tội phạm nhưng tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội đặc biệt là tệ nạn ma túy vẫn diễn biến phức tạp, với tính chất ngày càng nghiêm trọng, gây nhức nhối cho xã hội và trở thành nỗi lo của nhiều gia đình. Tính đến tháng 6/2024, Công an huyện Lộc Ninh đã bắt giữ khởi tố 18 vụ - 27 đối tượng mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, qua đó đã khởi tố 17 vụ - 26 bị can, so với cùng kỳ năm trước phát hiện ít hơn 01 vụ. Hiện nay, huyện có 160 người sử dụng, 72 người nghiện ma túy, 48 người diện quản lý sau cai nghiện và 110 người đang cai nghiện bắt buộc tại cơ sở cai nghiện đang cần được quan tâm, giúp đỡ. Tệ nạn ma tuý đang là hiểm hoạ của các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới; là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS. Hậu quả, tác hại do tệ nạn ma tuý gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và an ninh trật tự của đất nước. Càng gần ma túy thì càng xa cuộc đời, đến với ma túy là đến với sự hủy diệt… Vậy ma túy là gì? Thế nào là nghiện ma túy, nguyên nhân, tác hại của ma túy, dấu hiệu nhận biết… và học sinh chúng ta phải làm gì để ngăn chặn và phòng tránh ma túy. 1. Ma túy là gì? Các loại ma túy? Theo điều 2, Luật PCMT năm 2021: 1. Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành. 2. Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng. 3. Chất hướng thần là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng. Theo định nghĩa của tổ chức Liên Hợp Quốc, ma túy là các chất có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp. Khi vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tinh thần của người sử dụng. Ma túy là chất kích thích thần kinh, gây ra các cảm giác như giảm hưng phấn, vui, buồn. Nhưng nếu dùng nhiều lần thì sẽ bị phụ thuộc với loại chất này. Nếu không cơ thể sẽ cảm thấy rất khó chịu, đồng thời sẽ gây hại cho sức khỏe. Người dùng ma tuý có thể được phân loại như sau: * Ma tuý tự nhiên: Là các chất ma túycó sẵn trong tự nhiên, các ancaloit từ một số loại cây như cây anh túc (cây thuốc phiện), cây cần sa (cây gai dầu), cây coca (cocain). * Ma túy bán tổng hợp: Là ma túy được tổng hợp một phần từ một số loại ma túy có sẵn trong tự nhiên, có tác dụng mạnh hơn ma tuý gốc, ví dụ morphin, heroin. * Ma túy tổng hợp: Là nhóm ma túy không có trong tự nhiên. Ma túy tổng hợp được tổng hợp từ các chất hóa học ví dụ amphetamine, Ketamine, MDMA, thuốc lắc, ma túy đá Đặc biệt thời gian gần đây xuất hiện nhiều loại ma túy mới như: Lá thiên đường hay lá “khát” Đây là loại lá vụn thường được đóng thành gói, trên bao bì ghi K2/spice, có dòng chữ tiếng Anh với nghĩa "không sử dụng cho con người". Đây là loại ma túy gây ảo giác mạnh hơn rất nhiều lần so với cần sa. “Trà sữa”, “nước vui” “Trà sữa” là một chất bột có mùi thơm như trà. Nước vui thường chứa trong lọ rất đẹp. Thành phần chủ yếu có trong hai ma túy tổng hợp này là amphetamine và metamphetamine. Giá mỗi lọ "nước vui" khoảng 1,2-1,5 triệu đồng. Thuốc lắc meo meo flakka Thuốc lắc là loại ma túy rất nguy hiểm được sản xuất bằng lá cây “khát”. Thành phần flakka có hai chất là mephedrone và cathinone, độc tính cao gấp 500 lần so với heroin. Loại này được sử dụng nhiều ở dạng bột, viên, viên nhộng, dùng bằng đường uống, tiêm tĩnh mạch, hít... Thuốc lắc có tác dụng kích động tâm thần rất mạnh, gây loạn thần rất nhanh, mạnh hơn cả ma túy đá nhưng giá chỉ bằng 1/3. “Muối tắm” Đây là tên lóng của một loại ma túy tên hóa học là mephedrone và cathinone chiết xuất từ cây “khát” với tên khoa học là Catha edulis. Cách đóng gói và nhìn bên ngoài không khác gì muối tắm, trên bao bì có dòng chữ tiếng Anh “không dùng cho con người”. Dùng đốt, hít, "muối tắm" có tác dụng giống như ma túy đá nhưng mạnh hơn rất nhiều, giá lại rẻ hơn. Loại ma túy này có nguy cơ gây hoại tử cơ. Bánh lười lazy cake Loại ma túy này được sản xuất bằng cách xay cỏ chứa melatonine sau đó trộn với bột nướng lên, nhìn bề ngoài không khác một chiếc bánh ngọt. Người sử dụng sẽ rơi vào trạng thái lười, cười không dứt. Với nồng độ cao, "bánh lười" có thể gây suy hô hấp, mê man... Tem giấy hay bùa lưỡi Tem giấy là một miếng giấy có kích thước 1,5x1,5 cm được dán trên một miếng bìa. Một miếng bìa được dán 25 miếng tem giấy. Loại này được tẩm chất LSD, là chất gây ảo giác mạnh nhất từ trước đến nay mà con người biết đến. Chỉ cần dùng vài chục microgam đã có thể gây ảo giác. LSD vắng bóng trên thị trường buôn bán bất hợp pháp khoảng 50 năm, vài năm trở lại đây mới xuất hiện lại với hình thức khác là tem giấy. Đây là loại ma túy nguy hiểm, gây ảo giác và kích thích mạnh nhất. Cách thức sử dụng rất đơn giản là liếm như dán giấy hoặc ngậm trên lưỡi. LSD có tác dụng rất nhanh, chỉ sau 5 phút liếm ngậm đã có cảm giác. Thời gian bán hủy là 5 giờ nhưng tác dụng đến 12 giờ. Dùng liều cao khoảng 1mcg/kg có thể gây ảo giác kéo dài đến vài ngày. 2. Nghiện ma túy là gì Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này. Nghiện ma túy là tình trạng ngộ độc mãn tính do sử dụng lặp đi lặp lại nhiều lần một hay nhiều loại ma túy, người sử dụng bị lệ thuộc vào chất ma túy đó. 3. Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý * Nguyên nhân khách quan - Do ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường dẫn đến những tác động đối với lối sống của giới trẻ như: lối sống thực dụng, buông thả... một số học sinh không làm chủ được bản thân đã sa vào tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý. - Sự tác động của lối sống thực dụng, văn hoá phẩm độc hại dẫn đến một số em có đua đòi tham gia vào các tệ nạn xã hội. - Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong quản lý học sinh ở một số địa phương chưa thực sự có hiệu quả. - Công tác quản lý địa bàn dân cư ở một số địa phương chưa tốt, nên ở một số khu vực xung quanh các trường học hoặc tại nơi các em cư trú, sinh sống còn nhiều tụ điểm ma tuý từng ngày từng giờ tác động đến suy nghĩ và hành động của lứa tuổi trẻ, trong đó có các em học sinh. - Do các bậc cha mẹ thiếu quan tâm đến việc học tập, sinh hoạt của con, em. Cha, Mẹ và những người lớn tuổi do mải làm ăn, lo kiếm tiền hoặc do nuông chiều con cái quá mức hoặc trong gia đình có người mắc nghiện hoặc có hành vi buôn bán ma tuý.... * Nguyên nhân chủ quan - Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma tuý, nên nhiều em học sinh bị những đối tượng xấu kích động, lôi kéo sử dụng ma tuý, tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý. Nguy hiểm hơn, một số em có quan niệm sai lầm cho rằng chơi thuốc lắc hay ma túy đá, ma tuý cỏ chỉ gây hưng phấn tức thời nhằm giải trí cho vui, chứ hoàn toàn không gây nghiện. - Do muốn thoả mãn tính tò mò của tuổi trẻ, thích thể hiện mình, nhiều em đã chủ động đến với ma tuý. - Do tâm lý đua đòi, hưởng thụ; nhiều em học sinh có lối sống buông thả, dễ bị lôi kéo, sa ngã di dụ dỗ lôi kéo không chỉ sử dụng ma tuý mà còn tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý nhằm mục đích kiếm tiền để sử dụng ma túy. - Một số trường hợp do hoàn cảnh gia đình hoàn cảnh: Bố, mẹ ly hôn; gia đình bất hoà, mồ côi cha mẹ hoặc hoàn cảnh gia đình khó khăn... Do buồn chán cô đơn, không làm chủ được bản thân các em đã chủ động tìm đến ma tuý. 4. Tác hại của nghiện ma túy Tệ nạn ma tuý là hiểm hoạ lớn cho toàn xã hội, gây tác hại cho sức khoẻ, làm suy thoái nòi giống, phẩm giá con người, phá hoại hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội và an ninh quốc gia. 4.1. Đối với cá nhân - Ma tuý làm huỷ hoại sức khoẻ: + Hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, các bệnh về da, làm suy giảm chức năng thải độc, hệ thần, nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng suy nhược toàn thân, suy giảm khả năng học tập, lao động. + Nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng nhiễm độc ma tuý mãn tính, suy nhược toàn thân, người gầy gò, xanh xao, mắt trắng, môi thâm, nước da tái xám, dáng đi xiêu vẹo, cơ thể gầy đét do suy kiệt hoặc phù nề do thiếu dinh dưỡng, rối loạn nhịp sinh học, thức đêm ngủ ngày, sức khoẻ giảm sút rõ rệt. + Người nghiện ma tuý bị suy giảm sức lao động, giảm hoặc mất khả năng lao động và khả năng tập trung trí óc. trường hợp sử dụng ma tuý quá liều có thể bị chết đột ngột. + Gây tổn hại về tinh thần: Nghiện ma tuý gây ra một loại bệnh tâm thần đặc biệt. Người nghiện thường có hội chứng quên, hội chứng loạn thần kinh sớm (ảo giác, hoang tưởng, kích động...) và rối loạn về nhận thức, cảm xúc, về tâm tính, các biến đổi về nhân cách, người nghiện ma tuý có thể có những hành vi nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh. - Tiêm chích ma tuý dùng chung bơm kim tiêm không tiệt trùng dẫn đến lây nhiễm viêm gan vi rut B, C, đặc biệt là HIV. Người nghiện ma tuý có thể mang vi rut HIV và lây truyền cho nhiều người. - Thoái hoá nhân cách, rối loạn hành vi, lối sống buông thả, dễ vi phạm pháp luật. - Mâu thuẫn và bất hoà với bạn bè, thầy cô giáo và gia đình. - Mất lòng tin với mọi người, dễ bị người khác lợi dụng, học tập giảm sút hoặc bỏ học, ảnh hưởng đến tương lai tiền đồ. 4.2. Ảnh hưởng đến gia đình - Làm tiêu hao tiền bạc của bản thân và gia đình. Nhu cầu cần tiền để mua ma tuý của người nghiện là rất lớn, mỗi ngày ít nhất từ 100.000đ- 200.000đ thậm chí 1.000.000 - 2.000.000đ/ ngày, vì vậy khi lên cơn nghiện người nghiện ma tuý có thể tiêu tốn hết tiền của, tài sản, đồ đạc của gia đình vào việc mua ma tuý để thoả mãn cơn nghiện của mình. - Sức khoẻ các thành viên khác trong gia đình giảm sút (lo lắng, mặc cảm, ăn không ngon, ngủ không yên...vì trong gia đình có người nghiện) - Gây tổn thất về tình cảm (thất vọng, buồn khổ, hạnh phúc gia đình tan vỡ, ly thân, ly hôn, con cái không ai chăm sóc...) - Gia đình tốn thời gian, chi phí chăm sóc và điều trị các bệnh của người nghiện do ma tuý gây ra. 4.3. Ảnh hưởng đến xã hội Nghiện ma túy là nguyên nhân làm gia tăng những tệ nạn xã hội và tội phạm hình sự. Để có tiền thỏa mãn cơn nghiện, người nghiện không từ một hành vi nào để kiếm tiền như trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cướp, cướp giật tài sản, giết người, cố ý gây thương tích, mua bán, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy… Nghiện ma túy làm lây lan đại dịch HIV/AIDS trong cộng đồng qua hành vi tiêm chích ma túy chung bơm kim tiêm và quan hệ tình dục không an toàn do say thuốc lắc và là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tệ nạn mại dâm; Gây tốn kém ngân sách Nhà nước thay vì để lo phúc lợi công cộng lại phải xây dựng cơ sở chữa bệnh, tổ chức lực lượng phòng, chống và giải quyết các hậu quả tác hại do tệ nạn ma túy gây ra. Giảm sức lao động cho xã hội, do người nghiện ma túy trong độ tuổi lao độn chiếm tỷ lệ cao. Đầu tư nước ngoài giảm, do các nước phát triển ngại đầu tư vào các nước có tình trạng số lượng người nghiện cao. 5. Dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy - Trong cặp sách hoặc túi quần áo thường có dụng cụ dùng sử dụng chất ma túy như: bật lửa, kẹo cao su, giấy bạc. - Hay xin ra ngoài đi vệ sinh trong thời gian học tập. - Thường tụ tập ở nơi hẻo lánh. - Thường hay xin tiền bố mẹ nói là đóng tiền học, quỹ lớp. - Lực học giảm sút. - Hay bị toát mồ hôi, ngáp vặt, ngủ gà ngủ gật, tính tình cáu gắt, da xanh tái, ớn lạnh nổi da gà, buồn nôn, mất ngủ, trầm cảm… - Ngại tiếp xúc với người thân, bạn tốt, có ý xa lánh mọi người; cố tránh các hoạt động vui chơi lành mạnh. 6. Học sinh phải làm gì để ngăn chặn và phòng tránh ma túy? - Không tham gia sử dụng, vận chuyển, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. - Không xúi giục người khác tham gia vào tệ nạn ma túy và các tệ nạn xã hội khác. - Khi phát hiện những cá nhân, tổ chức có liên quan đến ma túy cần báo ngay cho Cơ quan Công an nơi gần nhất để kịp thời xử lí. - Quan tâm, động viên, chia sẻ, giúp đỡ những người cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Không kì thị, xa lánh người cai nghiện. - Tìm hiểu về tác hại của ma túy thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, sách báo, cộng đồng để có nhận thức đúng đắn về tác hại của ma túy. - Tìm hiểu kỹ năng đối phó với các cảm xúc tiêu cực (buồn chán, thất vọng), các tình huống nguy cơ dẫn đến sử dụng ma túy. - Tuyên truyền, vận động cho mọi người cùng phòng tránh ma túy. II. CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG CHỐNG MA TÚY
STT
MỘT SỐ VĂN BẢN PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY
1
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
2
Bộ Luật Hình Sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017)
3
Luật phòng, chống Ma túy năm 2021
4
Nghị định số 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật phòng, chống Ma túy
5
Nghị định số 109/2021/NĐ-CP ngày 08/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy và hồ sơ, trình tự, thủ tục xác định tình trạng nghiện ma túy
6
Nghị định số 116/2021/NĐ-CP ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ hướng dẫn Luật Phòng, chống ma túy, Luật Xử lý vi phạm hành chính về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy
7
Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình